CZOSNEK NIEDŹWIEDZI – ZDROWIE NA TALERZU

Chociaż właściwości lecznicze oraz walory smakowe czosnku niedźwiedziego są znane od wieków, to czosnek niedźwiedzi zyskał popularność w zasadzie od niedawna. Dlaczego? Prawdopodobnie dlatego, że czosnek niedźwiedzi jest z natury gatunkiem dziko rosnącym, a ponieważ znajduje się pod ochroną gatunkową, nie można go pozyskiwać z natury. Na szczęście można go już wyhodować we własnym ogrodzie, na działce lub na balkonie. Trzeba tylko pamiętać, aby stanowisko było lekko ocienione, a gleba żyzna, próchnicza i dobrze przepuszczalna.

Jak rozpoznać czosnek niedźwiedzi?

Czosnek niedźwiedzi to roślina cebulowa, należąca do rodziny liliowatych. Jego liście są płaskie, szerokie i błyszczące. Zwykle zakwita w maju, a jego kwiaty są białe, drobne, zebrane w tzw. baldaszki. Najczęściej można go spotkać w górskich lasach np. Bieszczadach, Beskidach, Karpatach.

Jak zbierać czosnek niedźwiedzi?

Czosnek niedźwiedzi należy zbierać przed kwitnieniem. Właśnie teraz, o tej porze, w kwietniu, jest najlepszy na to czas! Im dłużej będziemy zwlekać ze zbiorem, tym bardziej czosnek będzie tracił swoje właściwości i walory smakowe. Jeśli chcemy poddać go procesowi suszenia, najlepiej zebrać go przed okresem kwitnienia, gdyż wtedy jego liście są najsmaczniejsze, a podczas suszenia zachowują ładny kolor i nie żółkną. Warto wiedzieć, że czosnek niedźwiedzi posiada najwięcej wartości leczniczych i odżywczych, kiedy pozyskamy go właśnie przed okresem kwitnienia i będziemy go spożywać w świeżej postaci. Czosnek zebrany w porze kwitnienia nie nadaje się raczej do suszenia, a pozyskany w okresie owocowania traci właściwości lecznicze.

Jak suszyć czosnek niedźwiedzi?

Do suszenia najlepszy jest czosnek niedźwiedzi zebrany w kwietniu, przed okresem kwitnienia. Najlepiej poddać go procesowi suszenia bezpośrednio po zbiorze, w lekko nagrzanym piekarniku lub w specjalnych domowych suszarkach. Nie zaleca się suszyć czosnku niedźwiedziego naturalnie, metodą tradycyjną, rozłożonego cienką warstwą w przewiewnym miejscu. Proces schnięcia trwa wówczas zbyt długo, a liście tracą apetyczny kolor oraz cenne właściwości lecznicze. Dobrze ususzone liście należy rozdrobnić, a następnie przełożyć do suchego i szczelnego pojemnika. Dzięki temu ususzony czosnek zachowa swoje wartości odżywcze i lecznicze, a także swoisty zapach i kolor.

Lecznicze właściwości czosnku niedźwiedziego

Czosnek niedźwiedzi zawiera te same związki lecznicze i odżywcze co zwykły czosnek. Różnica polega na tym, że jest ich mniej. Działanie lecznicze czosnku niedźwiedziego jest zatem słabsze, a zapach, jaki wydaje nie jest tak nieprzyjemny, jak w przypadku czosnku pospolitego. Czosnek niedźwiedzi ma jednak pewną przewagę nad czosnkiem pospolitym – zawiera bowiem o wiele więcej żelaza, magnezu i manganu, a także niezwykle cennej adenozyny. Ponadto zawiera szereg innych składników czynnych, takich jak witaminy B, C oraz selen, cysteinę, alliinę, siarczki, ajoeny i.in.

W kosmetyce adenozyna wykorzystywana jest m.in. jako składnik rożnego rodzaju preparatów odmładzających i przeciwzmarszczkowych, ponieważ stymuluje produkcję kolagenu i elastyny w skórze. Stosowanie wcierek z adenozyną wpływa korzystnie na porost włosów oraz przeciwdziała ich wypadaniu.

Regularnie spożywany czosnek niedźwiedzi działa przede wszystkim korzystnie na zdrowie. Dzięki obecności adenozyny wpływa na poprawę krążenia, zapobiega powstawaniu miażdżycy, zakrzepicy, udarowi mózgu oraz występowaniu zawałom serca. Czosnek niedźwiedzi powinny jeść także osoby mające skłonność do częstych infekcji, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, występowania migreny, a także anemii. Stosowany na czczo posiada działanie przeciwpasożytnicze.

Czosnek niedźwiedzi w kuchni

Czosnek niedźwiedzi można wykorzystać w kuchni na wiele sposobów. Dodaję go zup, sosów, past, twarogu, jajecznicy, a nawet do masła. Ze świeżego czosnku niedźwiedziego przygotowuję pesto, przyrządzam go w zalewie z oleju, albo po prostu siekam go i zamrażam.

Suszony czosnek niedźwiedzi wykorzystuję jako przyprawę do wielu potraw. Sama robię sobie sól czosnkową, mieszając sól celtycką, morską, himalajską lub kłodawską z ususzonym czosnkiem niedźwiedzim.

Kiedy przygotowuję sobie szybkie, minimalistyczne śniadania, lubię sobie zrobić tosty z dobrej jakości oliwą z oliwek i czosnkiem niedźwiedzim, albo pieczywo posmarowane prawdziwym masłem z czosnkiem niedźwiedzim, z odrobiną dobrej soli.

Czosnek niedźwiedzi można także pić zaparzony wodą lub mlekiem. 1 – 2 łyżki suchego lub świeżego czosnku niedźwiedziego zaparzyć 200 ml wody lub mleka. Pić 3 razy dziennie. Można lekko posłodzić dobrym miodem np. gryczanym, piniowym lub spadziowym.

Pesto z czosnku niedźwiedziego

Składniki:

• świeże liście młodego czosnku niedźwiedziego, zebranego przed kwitnieniem
• oliwa z oliwek extra virgine
• sól himalajska, kłodawska, celtycka lub morska (o obniżonej zawartości chlorku sodu)
• orzeszki piniowe (wspomagają odchudzanie, chronią przed rakiem wątroby – afrodyzjak!), orzechy nerkowca (mogą pomóc w zapobieganiu rozwojowi cukrzycy typu 2 oraz wspomagają odchudzanie). Mogą być także orzechy włoskie albo laskowe.

Liście czosnku dokładnie umyć i delikatnie osuszyć ręcznikiem kuchennym. Włożyć do blendera wraz z oliwą z oliwek, odrobiną soli oraz orzeszkami. Wszystko razem dokładnie zmiksować. Przełożyć do czystych, wyparzonych, niedużych słoiczków. Następnie dobrze ugnieść łyżką, dodać odrobinę oliwy na wierzch, aby zabezpieczyć pesto przed psuciem, zakręcić zakrętkami i przechowywać w lodówce. Pesto można także pasteryzować ok. 10 minut, a następnie przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu.

Tak przygotowane pesto stanowi doskonały dodatek do różnego rodzaju potraw. Można go dodawać do zup, sosów, sałatek, makaronów, kanapek czy jajecznicy. Wszystko jest kwestią naszego smaku i pomysłowości :)

Smacznego! Na zdrowie :)